قانون اساسی ایران حق طلاق را از زنان سلب کرده است. به واسطه این ممنوعیت، هنگام طلاق زن از شوهر و عدم رضایت وی، مبلغی تحت عنوان فدیه به شوهر بخشیده می‌شود. فدیه در طلاق یکی از اصطلاحات فقهی، مالی و قانونی است. فدیه در زمینه طلاق یا دقیق‌تر بگوییم طلاق خلع و طلاق مبارات مطرح می‌شود.
اما فدیه در لغت و اصطلاحات حقوقی به چه معناست؟ چه ویژگی‌ها، احکام و شرایطی دارد؟ مطالبه فدیه چگونه است آیا امکان رجوع دارد؟ اهمیت وکالت در آن تا چه میزان مطرح است؟ کیاوکیل تصمیم گرفته است به تمام سوالات شما من باب این موضوع پاسخ دهد. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید؛ اگر پاسخ سوال خود را نیافتید یا نیاز به راهنمایی داشتید از مشاوران ما راهنمایی بگیرید.
عناوین صفحه
فدیه در طلاق؛ آنچه باید بدانید
به طور کلی فدیه مالی است که به سبب جنایتی جبران خسارت و جبران جنایت وارده، پرداخت می‌شود. اینکه فدیه در لغت به چه معناست و فدیه در زمینه طلاق به چه شکل است را در ادامه توضیح می‌دهیم.
فدیه در لغت
فدیه لغتی عربی است. این لغت به مالی اطلاق می‌شود که در قبال آزاد شدن یک اسیر یا زندانی پرداخت شود. دیگر معنی آن مالی است که برای رهایی از شر دزد یا فردی ظالم پرداخت شود. پس به طور کلی می‌توان گفت فدیه به معنی رها کردن خود از مشکل یا مخمصه به واسطه پول است.
در مورد فدیه و طلاق خلع هم همین موضوع رهایی زن به دلیل کراهت از شوهر مطرح است. به واسطه این پول مرد به طلاق راضی می‌شود. پرداخت فدیه ملزم به مطابقت با شرایط قانونی است.
فدیه در طلاق
فدیه فقط در طلاق خلع مطرح نیست و در طلاق مبارات هم دیده می‌شود. این دو طلاق هر دو طلاق بائن محسوب می‌شوند و از این لحاظ هم شباهت دارند. وجه تفاوت این دو مبلغی است که تحت عنوان فدیه در طلاق خلع و طلاق مبارات در نظر گرفته می‌شود. فدیه حکمی قانونی و فقهی است و به عنوان حق قانونی مردان در نظر گرفته می‌شود. خانم‌ها حق اخذ مال از همسر خود و پرداخت از این طریق را ندارند.
فدیه در طلاق چه زمانی مطرح می شود؟
فدیه در طلاق جبرانی برای حق طلاق سلب‌شده از خانم‌ها است. زمانی که زن دلیل محکمه پسندی برای ارائه در دادگاه ندارد قادر به جدایی از راه طلاق خلع است. فدیه در جدایی خلع روند جدایی و طلاق قانونی را تسریع می‌کند.
ویژگی‌های فدیه
نکته بسیار مهم در خصوص فدیه این است که دارای مالیت، معین و معلوم باشد و همچنین امکان تملک خصوصی به مرد را بدهد. صیغه طلاق در صورتی جاری می‌شود که مرد به فدیه تملک پیدا کند. در غیر این صورت تملک فدیه باطل است و صیغه طلاق جاری نخواهد شد.
شرط طلاق با پرداخت فدیه
امر طلاق از جمله امور قانونی است که برای جاری کردن دعوای آن نیازمند بررسی است. کارشناسان حقوقی در مرجع قانونی، شرایط زوجین را بررسی می‌کنند. در صورت مطابقت با شروط ذکرشده در قانون مدنی فدیه امکان‌پذیر است. سپس شما با همراهی وکیل تمام توصیه‌های حقوقی را دریافت می‌کنید. موکل باید به نحوی اقدام به پرداخت فدیه کند که هیچ یک از حقوق مادی و معنوی از وی سلب نشود.
طلاق خلع چیست؟
ماده 1146 قانون مدنی: “طلاق خلع، آن است که زن، به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر می دهد، طلاق می گیرد. اعم از اینکه مال مزبور، عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.”
به بیان ساده؛ فدیه مالی است که زن به واسطه نفرتی که از شوهر خود دارد، مبلغی را تحت عنوان فدیه به شوهر می‌پردازد تا زن را طلاق دهد. این تعریف در ماده 1146 قانون مدنی ذکر شده است. این مال عین مهریه یا معادل است. این مقدار کمتر یا بیشتر از مهریه هم می‌تواند باشد.
میزان فدیه در طلاق خلع
میزان، کسب رضایت از شوهر است. این رضایت می‌تواند با هر مبلغی جلب شود و به توافق طرفین بستگی دارد. هر مقداری کمتر، بیشتر یا حتی معادل مهریه می‌تواند پرداخت شود. مقدار فدیه در طلاق خلع محدودیتی ندارد.
فدیه در طلاق مبارات
طلاق مبارات حالتی است که زن و شوهر هر دو از هم کراهت دارند اما مرد حاضر به طلاق دادن زن نیست. فدیه پرداختی از سوی زن با هدف جلب رضایت مرد به طلاق است. میزان فدیه باید با مهریه برابری کند یا بیشتر از آن باشد.
میزان فدیه در طلاق مبارات
ماده 1147 قانون مدنی: “طلاق مبارات، آن است که کراهت، از طرفین باشد. ولی در این صورت، عوض باید زاید بر میزان مهر نباشد.”
رجوع از فدیه؛ خانم و آقا
بر اساس ماده 1150 قانون مدنی، عده در طلاق به مدت زمانی گفته می‌شود که زن پس از طلاق اجازه ازدواج مجدد ندارد. این مدت زمان به شرایط بستگی دارد و معمولا سه ماه است. زنان باردار تا پایان بارداری اجازه ازدواج مجدد ندارند.
طبق ماده 1150 قانون مدنی: “عده، مدتی است که تا انقضای آن، زنی که عقد نکاح او منحل شده است، نمی‌‌تواند شوهر دیگر اختیار کند.”
در این بین بحثی به نام رجوع در طلاق مطرح می‌شود. رجوع در طلاق به این معنی است که مرد در دوره عده به همسر خود برگردد. رجوع در طلاق از جانب مرد بدون خواندن صیغه ممکن است و فقط صیغه طلاق باطل می‌شود. رجوع طلاق برای مردها در طلاق خلع و طلاق مبارات امکان‌پذیر نیست.
رجوع فدیه تنها برای طلاق خلع و مبارات ممکن است. خانم‌ها در مدت زمان عده می‌توانند از پرداخت فدیه منصرف شوند. به محض صرف نظر از پرداخت فدیه هر دو امکان رجوع به همسر خود را دارند.
نحوه رجوع از فدیه چگونه است؟
در سایر طلاق‌ها در صورتی که مرد در مدت زمان عده از طلاق پشیمان شود امکان رجوع دارد. رجوع در این نوع از طلاق‌ها بدون نیاز به صیغه عقد جدید است و صرفا صیغه طلاق باطل می‌شود. زوجین می‌توانند به زندگی عادی خود برگردند.
در مورد طلاق خلع قضیه متفاوت است. در طلاق خلع تنها زن حق رجوع طلاق دارد که با رجوع فدیه امکان‌پذیر است. با رجوع فدیه از سوی زن، مرد می‌تواند از طلاق رجوع کند. پس، رجوع از طلاق خلع مشروط به رجوع فدیه از جانب زن است.
فدیه در طلاق امتیازی برای زن است تا از فدیه و مالی که قرار است صرف نظر شود، پرهیز کند. در این بین مرد هم حق صرف‌نظر از طلاق را دارد. شرط رجوع برای زوجه باکره یا یائسه ممکن نیست؛ چرا که عده‌ای برای زوجه در نظر گرفته نمی‌شود. پس طلاق انجام می‌شود و امکان برگشت فدیه ممکن نیست.
اهمیت کمک از وکیل در پرداخت فدیه در طلاق
طلاق و مطابقات مرتبط با آن و همچنین دعاوی مرتبط با مسائل خانوادگی بسیار پیچیده هستند. طبعا این پیچیدگی رسیدن به نتیجه ایده‌آل را سخت‌تر می‌کند. به همین دلیل است که برخورداری از مشاوره و راهنمایی افراد متخصص و مجرب ضروری است. تنها در این صورت است که می‌توانید به نتیجه ایده‌آل خود برسید.
آشنایی عمیق با انواع طلاق و ریز قانون‌های مرتبط با آن تا حدودی از راه تحصیلات به دست می‌آید. اما آشنایی با رویه قانونی اداری و تسلط در دفاع از موکل در دادگاه نیازمند تجربه است. بنابراین توصیه ما این است که با مشاوران ما در کیاوکیل در تماس باشید. مجموعه کیاوکیل متشکل از متخصصان حقوقی و وکلای پایه یک دادگستری استه به راهنمایی و ارائه خدمات تخصصی در حوزه وکالت می‌پردازد.
همان‌‌طور که اشاره کردیم در طلاق خلع مبلغ فدیه کمتر از مهریه و در خلاق مبارات فدیه برابر مهریه، کمترین میزان است. اهمیت مشاوره با وکیل مجرب و متخصص در زمینه طلاق و دعاوی خانوادگی همین جا نمایان می‌شود. وکیل حرفه‌ای به زن کمک می‌کند تا کمترین حد ممکن را برای فدیه پرداخت کند. وکلای خانم ما در کیاوکیل آماده کمک به شما هستند.
کلام آخر
طلاق گرفتن زوجه از زوج دردسرهای زیادی دارد. چراکه در قانون اساسی حق طلاق به زن داده نشده است. در مواردی که زوج حق طلاق را به زوجه داشته باشد، برای جبران این خسارت یا منفعت برای زنان، فدیه در طلاق مطرح می شود. فدیه مالی است که برای رضایت به همسر پرداخت می‌شود. فدیه شرایط، ویژگی‌ها و میزان خاصی دارد. وکیل خبره می‌تواند میزان پرداختی را به حداقل برساند.