قصور پزشکی یکی از مواردی است که در قوانین مجازات اسلامی اهمیت دارد و در صورت رخداد آن پزشک طبق قوانین باید مجازات قصور پزشکی شود. بیماران زیادی به دلیل قصور پزشکی ممکن است صدمه‌های جسمی ببینند یا جان خود را از دست دهند. قوانین مجازات قصور پزشکی شامل چند ماده است که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن‌ها بپردازیم.
بنابراین توصیه میشود که این مطلب را تا انتها مطالعه کنید و از ماده‌های قانونی و انواع مجازات تا حبس برای قصور پزشکی آگاه شوید.
عناوین صفحه
مجازات قصور پزشکی چیست و چه زمانی اجرا می‌شوند؟
مجازات مربوط به قصور پزشکی زمانی اجرا میشود که بیماران به دلیل خطای پزشکی در طبابت دچار صدمه‌های جسمی شوند. قصور پزشکی ممکن است به دلیل نداشتن مهارت کافی پزشک یا بی‌دقتی او به وجود بیایند. در چنین وضعیتی اگر بیمار صدمه ببیند یا جان خود را از دست دهد، پزشک باید طبق ماده 495 مورد مجازات قرار گیرد. از آنجایی که قصور پزشکی غیرعمدی هستند، مجازات آنچنان شدیدی برای پزشک در نظر گرفته نمی‌شود و در صورت رضایت بیمار، پزشک تبرئه میشود و فقط باید مجازات جرم عمومی را متحمل شود.
مجازات قصور پزشکی در زمان فوت بیمار
زمانی که پزشک مرتکب قصور میشود، معمولا مجازات دیه برای او در نظر گرفته خواهد شد. اما در صورتی که بیمار جان خود را از دست دهد، پزشک محکوم به حبس معمولا به مدت 3 سال میشود. زمان حبس پزشک به نوع قصور پزشکی مربوط است و با توجه به دلیل فوت و غیرعمد بودن قصور، ممکن است کاهش یابد.
مجازات خطای پزشکی زمانی که بیمار دچار صدمه‌های جسمی شود
زمانی که بیمار به دلیل قصور پزشکی دچار صدمه‌های جسمی شود، پزشک محکوم به پرداخت دیه خواهد شد. مقدار دیه‌ای که پزشک باید بپردازد، معمولا به نوع قصور پزشکی و میزان صدمه وارد شده به بیمار بستگی دارد. اگر صدمه جسمی وارد شده به بیمار بسیار شدید باشد، پزشک باید دیه را به طور کامل بپردازد. اما اگر میزان صدمه سطحی باشد و با گذارندن دوره درمان برطرف شود، پزشک باید 50% دیه را بپردازد.
آیا پرستاران و کادر درمان نیز هنگام بروز خطای پزشکی مجازات می‌شوند؟
گاهی اوقات کادر درمان بیمارستان و مرکز درمانی نیز در ایجاد قصور پزشک مقصر هستند و طبق ماده 495 باید مجازات شوند. در چنین وضعیتی قانون علاوه بر محکوم کردن پزشک، کادر درمان را نیز که در قصور پزشکی نقش داشته‌اند به پرداخت دیه یا حبس محکوم می‌کند. بنابراین قصور پزشکی ممکن است به دلیل نداشتن مهارت و اطلاعات کم کادر درمان نیز رخ دهد.
مجازات قصور پزشکی از نوع عمومی آن
قصور در پزشکی علاوه بر مجازاتی که پزشک باید به دلیل شکایت بیمار متحمل شود، مجازات عمومی نیز دارد. پزشک پس از پرداخت دیه و کسب رضایت بیمار، باید جریمه‌ای را نیز به دلیل عمومی بودن جرم پرداخت کند یا اگر بیمار فوت شده باشد، باید دوره‌ای را نیز در حبس بگذارند.
اثبات قصور پزشکی چگونه است؟
اثبات قصور پزشکی معمولا به کمک سازمان پزشکی قانونی انجام میشود. میزان دیه‌ای که پزشک باید بپردازد و همچنین مجازات قصور پزشک و دوره حبس پزشک بدون ثابت کردن قصور پزشکی تعیین نمی‌شود. بنابراین قانون پس از اثبات قصور پزشکی به کمک سازمان نظام پزشکی و پزشکی قانونی نوع مجازات و میزان جریمه پزشک را مشخص خواهد کرد.
قصور پزشکی در کدام مراکز بررسی میشود؟
قصور پزشکی پس از آن که در مراکز پزشکی قانونی و سازمان‌های نظام پزشکی اثبات شدند، در دادگاه‌ها و مراکز ویژه پزشکی و دارویی بررسی می‌شوند. در نهایت پس از بررسی نوع قصور و میزان صدمه وارد شده بر بیمار، نوع مجازات پزشک در دادسرا مشخص و اجرا خواهد شد.
قضات مسئول بررسی قصور پزشکی
قضاتی که پرونده قصور پزشکی را بررسی می‌کنند، مانند سایر قضات دیگر هستند و نیازی به داشتن اطلاعات در زمینه شاخه‌های پزشکی و یا تخصص خاصی ندارند. اما این قضات باید در زمینه حقوق مربوط به قوانین پزشکی اطلاعات کافی داشته باشند و بتوانند جرائم پزشکی و مجازات مربوط به آن را تعیین کنند. همچنین قضات پزشکی معمولا دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا در زمینه رشته‌های حقوقی هستند.
انواع قصور پزشکی و دسته بندی آن
دسته‌ای از قصور پزشکی به دلیل بی‌احتیاطی پزشک به وجود می‌آیند. پزشکانی که دچار بی‌احتیاطی می‌شوند، معمولا تجربه کافی ندارند و به دلیل نداشتن دقت کافی دچار قصور پزشکی در انجام جراحی یا تجویز دارو و تشخیص اشتباه می‌شوند.
دسته‌ای دیگر از قصور پزشکی وجود دارند که به دلیل بی مبالاتی پزشک و انجام ندادن وظایف به وجود می‌آیند. این نوع از قصور پزشکی معمولا مجازات شدیدتری به همراه دارد. زیرا در این نوع قصور پزشک اطلاعات کافی از نحوه درمان دارد، اما به دلیل بی مبالاتی اقدامات ضروری جهت درمان را انجام نمی‌دهد.
قصور پزشکی به دلیل نداشتن مهارت و اطلاعات کافی پزشک
زمانی که پزشک مهارت کافی نداشته باشد، درصد به وجود آمدن قصور پزشکی افزایش می‌یابد. به طور مثال داشتن سرعت عمل یکی از موارد مهمی است که از مهارت بالای پزشک ناشی میشود. پزشک برای انجام جراحی به سرعت عمل بالایی نیاز دارد که بتواند از بروز صدمه و عوارض به اعضای بدن بیمار جلوگیری کند و در زمان مناسب تصمیم‌های درستی بگیرد.
سخن نهایی
تجربه و مهارت از موارد مهم برای طبابت محسوب می‌شوند. زمانی که پزشک از این دو مورد بهره‌مند باشد، احتمال بروز قصور پزشکی کاهش می‌یابد. مشاهدات نشان می‌دهند که تاکنون قصور پزشکی باعث شده که بسیاری از بیماران جان خود را از دست بدهند یا دچار عوارض جبران‌ناپذیری شوند.
بنابراین قانون برای مجازات قصور پزشکی ماده‌هایی را تعیین کرده که معمولا به صورت پرداخت دیه یا گذراندن حبس هستند. در این مقاله درباره این موضوع مهم و قوانین آن در دولت صحبت شد و مواردی که باعث به وجود آمدن قصور پزشکی می‌شوند، شرح داده شد. بنابراین مطالعه این مقاله باعث افزایش آگاهی و اطلاعات در زمینه قصور پزشکی میشود.