انجام معامله یا هر اقدام دیگری با چک، نیازمند رعایت قوانینی است. رعایت قوانین چک برای افرادی که با چک تجارت می‌کنند، ضروری است. این قوانین مربوط به شرایط صدور و وصول چک هستند و بی‌توجهی به آن‌ها نوعی جرم محسوب می‌شود. در این مطلب قرار است صفر تا صد قوانین مربوط به چک را توضیح دهیم، بنابراین اگر قصد کسب آگاهی در این زمینه را دارید، این مقاله را تا انتها دنبال کنید.
درصورت بروز مشکلات حقوقی در زمینه چک، بخش وکیل کلاهبرداری کیا وکیل همراه شماست تا در اسرع وقت مشکلات این چنینی شما را مرتفع سازد.
عناوین صفحه
توجه به تاریخ اعتبار چک یکی از اصلی‌ترین قوانین چک
تمامی دسته چک‌ها دارای تاریخ اعتبار هستند. تاریخ اعتبار به معنای زمانی است که افراد تا آن تاریخ اجازه استفاده از دسته چک را دارند. زمانی که تاریخ اعتبار دسته چک به پایان برسد، انجام هرگونه معامله با دسته چک ممنوع است. دارندگان دسته چک باید قبل از استفاده از برگه‌های دسته به تاریخ آن توجه داشته باشند و در صورت تمام شدن تاریخ اعتبار با مراجعه به بانک نسبت به تعویض دسته چک اقدام کنند.
ممنوعیت استفاده از دسته چک در صورت داشتن چک برگشتی
یکی از قوانین مهم مربوط به چک و ممنوعیت استفاده از دسته چک برای افرادی است که چک آن‌ها به دلایلی برگشت خورده است. این دسته از افراد تا زمانی که چک آن‌ها در حالت برگشتی قرار دارد، اجازه استفاده از دسته چک را نخواهند داشت. بنابراین باید هرچه سریع‌تر نسبت به رفع مشکل اقدام کرده و چک را از حالت برگشتی خارج کنند.
ثبت چک در سامانه‌های مربوط به خدمات بانکی قبل از استفاده از آن
یکی از سامانه‌های مهم که مربوط به خدمات بانکی و چک است، سامانه صیاد بوده و دسترسی به آن از طریق اپلیکیشن‌های همراه بانک امکان‌پذیر است. برای دسترسی به این سامانه افراد پس از مراجعه به بانک می‌توانند با کمک کارمندان بانک اپلیکیشن‌های همراه بانک را روی موبایل خود نصب کنند. سپس با استفاده از این اپلیکیشن به سامانه صیاد مراجعه کرده و اطلاعات مربوط به ثبت یا انتقال چک را در این سامانه وارد کنند.
مراجعه به بانک برای ثبت اطلاعات در سامانه صیاد
افرادی که قادر به کار با اپلیکیشن‌ها نیستند و به دلایلی نمی‌توانند با همراه بانک وارد سامانه صیاد شوند، می‌توانند به صورت حضوری به بانکی که در آن حساب دارند، مراجعه کنند. سپس به کمک کارمندان بانک اطلاعات لازم را ثبت و انتقال چک‌های خود را در سامانه صیاد وارد کنند. پس از ورود به این سامانه باید احراز هویت انجام شود. این عمل به کمک نام کاربری و یک رمز ورود انجام می‌شود و هدف آن جلوگیری از سوء استفاده کلاهبرداران و سودجویان است.
پشت نویسی و ثبت آن در سامانه صیاد برای صادر کردن چک
یکی از قوانین چک ثبت اطلاعات در سامانه صیاد پس از پشت نویسی چک است. برای صدور چک و انتقال آن مهم‌ترین کاری که باید انجام شود، پشت نویسی چک و ثبت اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی و شماره همراه است. پس از اتمام پشت نویسی فرد باید با کمک کارمندان بانک اطلاعات مربوطه و اطلاعات گیرنده را در صورت انتقال چک، در سامانه صیاد نیز وارد کند.
چگونگی وصول چک
قوانین وصول چک بدین گونه است که گیرنده و مالک چک در تاریخ ثبت شده در چک باید به یکی از بانک‌ها مراجعه کند و چک را به یکی از کامندان بانک تحویل دهد. سپس کارمند بانک پس از استعلام از اطلاعات گیرنده در سامانه صیاد و مطابقت آن با اطلاعات پشت نویسی شده بر چک، آن را برای فرد گیرنده به شکل نقدی یا انتقال به حساب گیرنده وصول می‌کند.
قوانین برگشت زدن چک
گیرنده‌های چک پس از انتقال به دلایلی می‌توانند چک را برگشت بزنند. برگشت زدن چک زمانی اتفاق می‌افتد که گیرنده به هر دلیلی نتواند چک را وصول کند. یکی از دلایل اصلی برگشت خوردن چک نداشتن موجودی کافی در حساب انتقال دهنده است. اگر گیرنده برای وصول چک به یکی از شعبه‌های بانک مراجعه کند و به دلیل نداشتن موجودی کافی در حساب انتقال دهنده نتواند چک خود را وصول کند، در چنین وضعیتی می‌تواند چک را برگشت بزند.
عدم مطابقت اطلاعات ثبت شده در بانک با اطلاعات انتقال دهنده یا گیرنده
یکی دیگر از مواردی که می‌تواند منجر به برگشت خوردن چک شود، عدم مطابقت اطلاعات فرد انتقال دهنده با اطلاعات ثبت شده او در بانک است. به طور مثال مطابقت نداشتن امضای فرد انتقال دهنده با امضای ثبت شده در بانک یکی از مواردی است که معمولا موجب برگشتی چک می‌شود. همچنین تطابق اطلاعات فرد گیرنده با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد نیز نقش مهمی دارد و از مهم‌ترین قوانین چک محسوب می‌شود که اگر با یکدیگر مطابقت نداشته باشند، چک برگشت می‌خورد.
مسدود بودن حساب فرد انتقال دهنده یا ثبت اطلاعات اشتباه در چک
یکی دیگر از مواردی که باعث برگشت خوردن چک می‌شود، مسدود بودن حساب فرد انتقال دهنده یا مسدود بودن بخشی از موجودی حساب او است. این مورد ممکن است به دلایل حقوقی یا قانون به وجود آمده باشد که باعث جلوگیری از انجام خدمات بانکی می‌شود.
در چنین وضعیتی زمانی که فرد گیرنده برای وصول چک به بانک مراجعه می‌کند با عدم وصول و در نهایت برگشتی چک مواجه خواهد شد. همچنین ثبت اطلاعات اشتباه در برگه چک نیز مانع از وصولی آن می‌شود. زیرا کامند بانک پیش از وصول تمام اطلاعات وارد شده بر چک را با سامانه صیاد مطابقت می‌دهد.
دارندگان چک برگشتی چه محدودیت‌هایی دارند؟
افراد دارای چک برگشتی معمولا با محدودیت‌های مواجه می‌شوند که این محدودیت‌ها تا زمان رفع مشکل برگشتی چک باقی می‌ماند. مثلا فرد دارای چک برگشتی اجازه افتتاح حساب جدید و دریافت کارت بانکی را ندارد. همچنین تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی فرد دارای چک برگشتی تا زمان رفع مشکل مسدود خواهد شد.
کدام دسته از افراد اجازه دریافت دسته چک را نخواهند داشت؟
دریافت دسته چک برای دسته‌ای از افراد ممنوع است. به طور مثال افرادی که متهم به انجام جرم یا محکوم به پرداخت دیه هستند، اجازه دریافت دسته چک را نخواهند داشت. همچنین افراد ورشکسته و کسانی که به هر دلیلی دارای حساب مسدود شده هستند نیز نمی‌توانند دسته چک جدیدی برای خود دریافت کنند.
سخن نهایی
پایبندی به قوانین چک یکی از موارد مهم برای انجام کسب و کار و تجارت با استفاده از چک است. رعایت این قوانین باعث تسریع روند کار با چک می‌شود؛ به همین دلیل دارندگان حساب بانکی باید از تمام قوانین مربوط به چک و شرایط صدور و وصول آن آگاه باشند. در این مقاله سعی بر آن بود که تمام قوانین مربوط به چک و خدمات بانکی توضیح داده شود که روند کار برای افرادی که مبادلات خود را با چک انجام می‌دهند، آسان شود.