در رابطه با نحوه و روش خواندن صیغه ازدواج موقت همواره سؤالات مختلفی ذهن مردم را به خود مشغول می‌کند.سوالاتی مانند: چگونه خودم صیغه موقت را بخوانم؟ شرایط خواندن صیغه موقت بین دختر و پسر چیست؟ آیا برای خواندن صیغه موقت نیاز به اذن پدر هست؟ حداقل مدت زمان صیغه چقدر میتواند باشد؟ آیا خواندن صیغه ازدواج موقت برای محرم شدن کافیست؟ متن دقیق صیغه موقت و ترتیب آن چیست؟
در این مطلب سعی بر این داریم که توسط وکیل های مجرب کیا وکیل به این سؤالات پاسخ دهیم. پاسخ‌هایی که داده خواهد شد بیشتر سعی میشود از نقطه نظر حقوقی بررسی شود تا فقهی. برای آگاهی کامل در این مورد به ادامه ی مطلب در زیر بپردازید.
عناوین صفحه
شرایط خواندن صیغه ازدواج موقت
خواندن صیغه موقت در قانون و شرع قوانین خودش را دارد و گاهی باهم موافق و گاهی مخالفند. ولی از لحاظ شرعی چون در اسلام حلال است پس از نظر حقوقی نیز مشکلی نخواهد داشت. از شرایط اولیه ی خواندن صیغه ازدواج موقت معلوم کردن مهریه و مدت زمان صیغه میباشد تا صیغه از لحاظ قانونی و شرعی درست باشد.
شرایط دیگر این امر در زیر ذکر شده است:
- دختر و پسر هردو باید رضایت کامل داشته باشند و برای خواندن صیغه ازدواج موقت نیازی به شاهد یا اینکه مکتوب کنند نیست و خودشان میتوانند متن صیغه را بخوانند.
- اگر کس دیگری عاقد باشد و صیغه را بر آنها بخواند باید بالغ باشد.
- اگر دختر باکره باشد یا باکرگی وی بواسطه زنا از بین رفته باشد برای خواندن صیغه موقت نیاز به اذن پدر یا جد پدری دارد.اما اگر چنانچه دسترسی به هیچ یک از آن ها وجود نداشته باشد بدون اجازه آنها نیز صیغه قابل اجراست و موردی ندارد. اگر زن مطلقه یا بیوه باشد و باکرگی اش توسط همسر قبلی‌اش ار بین رفته باشد نیازی به اذن پدر نمیباشد.
- عقد موقت با تمام شدن مدت زمان تعیین شده خودد به خود باطل میشود و نیازی به طلاق نمیباشد.
- زن شوهردار نمیتواند با مرد دیگری صیغه اردواج موقت بخواند.
- در زمان صیغه موقت مرد میتواند همان زن را به عقد دايم خود دربیاورد.
- خواستگاری کردن از زنی که در صیغه موقت با مرد دیگری است حرام میباشد.
صیغه ازدواج موقت چیست؟
درواقع صیغه ازدواج موقت به این صورت است که میان زن و مرد آیه ی محرمیت خوانده میشود و زوجین برای مدت مشخصی به عقد هم در می‌آیند. این مدت میتواند برای هر زوجی بر طبق توافق بینشان متفاوت باشد . میتواند یک ساعت یا حتی 99 سال باشد.ولی حتماً باید مدت مشخص شده واضح و معین باشد و به طور دقیق ذکر شود وگرنه صیغه‌ی خوانده شده باطل میباشد.
مدت زمان صیغه موقت را میتوان تمدید نیز کرد. برای تمدید مدت زمان صیغه موقت دو راه وجود دارد، اول اینکه منتظر بمانند تا صیغه‌ی قبلی تمام شود و بعد دوباره صیغه جدید خوانده شود. دوم اینکه مدت زمان باقیمانده از صیغه‌ی فعلی توسط مرد به زن بخشیده شود و صیغه جدید با مدت زمان جدید دوباره خوانده شود. بر طبق قوانین مدنی ایران در رابطه با ازدواج موقت نیز مطابق ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی ازدواج موقت به رسمیت شناخته شده و از نظر قانونی و حقوقی مشکلی وجود ندارد . بر اساس این ماده : نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد.
همچنین چندین ماده از قانون مدنی ایران نیز به ازدواج موقت و جزییات آن پرداخته است. درصورت نیاز به وکیل خانواده جهت رسیدگی به پرونده ازدواج موقت و صیغه موقت می توانید با کیا وکیل تماس بگیرید.
حق و حقوق زوجین در صیغه ازدواج موقت
صیغه ازدواج موقت حقو حقوق متفاوتی نسبت به ازدواج دایم دارد. در صیغه موقت زن و مرد از همدیگر ارث نمیبرند . اگر بچه‌ای از این رابطه به دنیا بیاید خرجی و نفقه آن بچه بر عهده پدر بچه نمیباشد حتی اگر زن موقع جاری شدن صیغه، از این موضوع بی‌خبر باشد. زن نیاز برای بیرون رفتن از خانه و موارد دیگر نیازی به اجازه ی شوهر ندارد .مهریه ی مشخص شده حتماً باید ارزش اقتصادی داشته باشد هر چند ناچیز و حتماً باید به زن پرداخت شود.
در زمان صیغه موقت زن نمیتواند با کس دیگری نیز صیغه ازدواج موقت بخواند ولی مرد به هر تعداد که بخواهد میتواند زنان دیگر را به نکاح موقت خود دربیاورد.
در رابطه با مسایل جنسی در صیغه موقت، پس از جاری شدن صیغه زن و مرد میتوانند رابطه جنسی داشته باشند و حلال است مگر اینکه در زمان صیغه عدم وجود رابطه ی جنسی ذکر شود یا مثلاً پدر دختر برای آشنایی بیشتر زوجین وقتی میان آنها صیفه موقت خوانده میشود عدم وجود رابطه را ذکر کند.
شرایط و محدودیت‌های بعد از اتمام صیغه موقت
صیغه ازدواج موقت با اتمام مدت زمان تعیین شده پایان می‌یابد یا اینکه مرد مدت زمان باقیمانده را به زن ببخشد که در این صورت نیز محرمیت میان آنها نیز باطل می شود.
پس از اتمام زن به مدت دوبار پاک شدن از قایدگی یا اگر قایده نمیشود به مدت45 روز باید عده نگه دارد و در این مدت نمیتواند به عقد موقت یا دایم کس دیگری در بیاید. ولی اگر درطول زمان صیغه مرد فوت کند مدت زمان عده مانند عقد دایم است یعنی 4 ماه و 10 روز به طول می انجامد.
ازدواج دائم پس از ازدواج موقت
در اکثر موارد زوجین پس از ازدواج موقت اقدام به ازدواج دائم مینمایند همچنان که امروزه این چنین است. در این صورت و به منظور جاری ساختن عقد ازدواج دائم، یا باید مدت تعیین شده در ازدواج موقت به پایان رسیده باشد و یا زوج باقی مانده مدت عقد موقت را بذل و بخشش نماید تا زوجه از قید زوجیت خارج شده و پس از آن بتوان وی را به ازدواج دائم خود درآورد. اگر مرد باقی مانده مدت را به همسرش نبخشد و با باقی ماندن مدت ازدواج موقت قبلی، ازدواج دائم را جاری سازند، ازدواج دائم باطل میباشد و زوجه همچنان در نکاح موقت زوج است و با پایان یافتن مدت تعیین شده در عقد، آنها بر یکدیگر نامحرم میشوند.
چگونگی ازدواج دایم بعد از ازدواج موقت
برای خواندن صیغه ازدواج دایم بعد از ازدواج موقت یا در حین آن، یا باید مدت زمان تعیین شده در صیغه ازدواج موقت به پایان برسد و یا مرد باقی مانده‌ی مدت صیغه موقت را به زن بخشش نماید تا زن از قید زوجیت خارج شده و بعد از آن بتوان صیغه ازدواج دائم را خواند. چنانچه مرد باقیمانده زمان صیغه موقت را به همسرش نبخشد و ازدواج دائم را جاری سازند، ازدواج دائم باطل و زن همچنان در عقد موقت مرد خواهد ماند و با تمام شدن مدت زمان تعیین شده در عقد، آنها بر یکدیگر نامحرم میشوند.
متن و چگونگی خواندن صیغه ازدواج موقت
برای خواندن صیغه موقت در کل 4 روش وجود دارد.
- روش اول این است که شخص دیگری به عنوان عاقد از دو طرف یعنی زن و مرد وکالت می گیرد و سپس به وکالت از زن می گوید: «زَوَّجتُ مُوکِّلَتی (نام خانم) مُوَکَّلی (نام آقا) فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ عَلَی المَهر المَعلُوم» سپس به وکالت از مرد می گوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی (نام آقا)»
- در روش دوم زن و مرد صیغه ازدواج موقت را خود می خوانند: به صورت که زن می گوید: «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم » و مزد بلافاصله می گوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ».
- در روش سوم مرد از زن وکالت می گیرد که خود صیغه عقد را بخواند. در این صوت صیغه عقد اینگونه خوانده می شود. مرد ابتدا به وکالت از زن می گوید: «زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی (نام خانم) نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم» پس از آن از دوباره خود مرد قبول می کند و می گوید: «قَبِلتُ التَّزویج».
- در روش چهارم زن از مرد وکالت می گیرد و به عنوان عاقد صیغه عقد را به این صورت میخواند: «زَوَّجتُک نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم» سپس بلافاصله از طرف مزد می گوید: «قَبِلتُ التزویج لموکِّلی (نام آقا)»
امکان خواندن صیغه موقت توسط پدر یا پدربزرگ (جد پدری)
پدر یا جد پدری می تواند برای دختر یا پسر نابالغ خود صیغه ازدواج موقت را جاری کند. اگر پدری دختر نابالغ خود را صیغه کند در صورتی که از او بی‌خبر باشد یعنی اینکه نداند او مرده است یا زنده و یا کجا زندگی می کند، به صورت ظاهری محرم بودن صورت می‌پذیرد ولی اگر بعد از خواندن صیغه معلوم شود دختر در زمان عقد زنده نبوده است عقد باطل است.
تفاوتهای اساسی ازدواج دائم و ازدواج موقت
تفاوتهای ازدواج موقت و دایم فقط در مدت زمان آن نمیباشد و تفاوتهای دیگری نیز دارد که در زیر به آنها میپردازیم:
- همانگونه که میدانیم در ازدواج دائم پرداخت مخارج و نفقه زن برعهده مرد میباشد ولی در ازدواج موقت جزئیات زندگی و توافق ها بر این اساس است که زن و مرد چگونه در میان خود پیمان ببندند.
- در ازدواج موقت بعد از اینکه مدت زمانی که در صیغه ازدواج موقت بین زن و مرد توافق شده بود پایان یافت زن و مرد می توانند زمان آن را تمدید کنند یا از هم جدا شوند اما ازدوج دائم همیشگی است و با طلاق فقط پایان می‌یابد ولی در ازدواج موقت طلاق وجود ندارد.
- در ازدواج دائم زن و شوهر بعد از مرگ از یکدیگر ارث می برند ولی در ازدواج موقت این چنین نیست و هیچ ادعایی بر اموال همدیگر نمیتوانند داشته باشند.
- برخلاف ازدواج دائم که ورود و خروج زن از منزل باید با اجازه همسر باشد در ازدواج موقت چنین نیست و جزئیات رابطه آن ها توسط خودشان توافق می شود.
- در رابطه با مهریه نیز در ازدواج دائم اگر مهر تعیین نشود، اجرت المثل آن به زن داده خواهد شد ولی ازدواج موقت بدون تعیین کامل مهریه نمیتواند انجام شود و بدون تعیین دقیق آن باطل خواهد بود.
- در هر دو ازدواج موقت و دایم، پرداختن مهریه بر عهده مرد است.
سؤالات متداول صیغه موقت
1. آیا در ازدواج موقت اول مهریه پرداخت می شود بعد صیغه موقت خوانده می شود … یا بعد از خواندن صیغه، مهریه پرداخت میشود؟
اول باید صیغه ازدواج موقت که دلیل گرفتن مهریه است خوانده شود سپس به واسطه خواندن صیغه موقت قانونی، مهریه قابل مطالبه است.
2. آیا با دختر خانمی که پدرش فوت کرده و فقط مادر در قید حیات است میتوان بدون اجازه مادر صیغه موقت خواند؟
بله برای خواند صیغه موقت با دختر باکره فقط اذن پدر یا جد پدری نیاز است و درصورت قید حیات نبودن آنها، نیازی به اجازه کس دیگری نمی باشد.
3. آیا پسری با یک خانم متاهل که شوهرشان مشکل روانی دارند میتوانند بین هم با تعیین مهریه صیغه موقت بخوانند؟
خیر به هیچ وجه زنی را که در عقد و نکاح شخص دیگری باشد را نمیتوان عقد یا صیغه موقت نمود.
4. آبا خانم و آقایی که مدتی باهم ارتیاط داشتند ولی حالا میخواهند بین خودشان صیغه ی محرمیت بخوانند، میتوانند یا نه به همدیگر حرامند؟
ابدا به هم حرام نیستند و می توانند بین هم صیغه موقت بخوانند یا ازدواج دائم می کنند.