این سوال که امضا پشت چک ضمانت است یا ظهرنویسی (پشت نویسی چک)، یکی از سوالات حقوقی متداول است. داشتن اطلاعات کافی از جزئیات این جریان می‌تواند کمک شایانی به جلوگیری از مشکلات بسیاری نماید. در ذیل به جزئیات و روش تشخیص این موضوع می‌پردازیم.
امضا پشت چک و تشخیص آن از پپشت نویسی
برای تشخیص جزئیات حقوقی امضا پشت چک به روش ذیل عمل می کنیم:
- اگر از ظواهر و قرائن بتوانیم پی به حقیقت ببریم به همان عمل می کنیم به عنوان مثال:
اگر صاحب امضا سابقا دارنده سند تجاری بوده و الان سند تجاری در نزد شخص دیگری باشد امضا را از باب ظهرنویسی تلقی می کنیم.اگر سند تجاری در تصرف دارنده دست اول ان باشد وبا این حال امضای شخص دیگری در ان موجود باشد امضا را از باب ضمانت تلقی می کنیم. - اگر هیچ یک از این قرائن مشخص نشد که امضا پشت چک از باب ظهرنویسی (پشت نویسی چک) بوده است یا از باب ضمانت. آن را ضمانت تلقی می کنیم. بنابراین اصل براین است که امضا از باب ضمانت است مگر خلاف ان اثبات شود.
- به عقیده برخی از صاحب نظران که رویه قضایی نیز متمایل به ان است امضای ساده در ظهر سند را باید حمل بر ضمانت کرد در نتیجه دارنده امضا ضامن سند تجاری شناخته میشود و چون امضا بدون درج مضمون عنه مندرج شده است باید ان را به ضمانت از صادر کننده سند تعبیر کرد.
- بنابراین دیدگاه دوم با توجه به ماده ۲۴۸ قانون تجارت امضای ساده در پشت سند را باید به ظهرنویسی انتقالی حمل کرد و صاحب امضا را ظهرنویس سند دانست.
- تقدم باقول دارنده سند است یعنی ماهیت مورد ادعای دارنده باید لحاظ گردد ولی صاحب امضا می تواند خلاف ان را اثبات کند. در نتیجه اگر دارنده امضا را ضمانت بداند باید امضا بر ضمانت حمل شود. ولی صاحب امضا پشت چک می‌تواند ادعا و اثبات کند سند را به منظور ظهرنویسی انتقالی امضا کرده است.
الف چک در وجه حامل را به ب می دهد. به علیه چه کسی می تواند اقدام دعوا کند؟ صادر کننده یا الف یا هردو؟
چک در وجه حامل چکی است که نقل و انتقال ان ممکن است به صرف و اقباض به عمل اید. البته این چک قابل ظهرنویسی نیز می باشد.
برای انتقال چک حامل لازم نیست دارنده چک را امضا کند. انتقال چک حامل با دست به دست شدن چک انجام میگیرد و انتقال دهنده مسئولیتی در قبال نقدشدن ان نخواهد داشت. در صورتی که دارنده چک پشت چک را امضا کند و ان را به شخص دیگری انتقال دهد همانند صادر کننده چک متعهد به پرداخت وجه چک می باشد.
