مرجع معتبر برای شکایت از وکیل خود کجا است؟ به خاطر چه مواردی می‌توان از وکیل حقوقی شکایت کرد؟ مراحل و شرایط شکایت از وکیل خود به چه صورت است؟ بیشتر افراد برای پیگیری کارهای حقوقی خود از وکیل کمک می‌گیرند. این کار کمک می‌کند امور حقوقی از مسیر درست و با سرعت بیشتری پیش برود. اما گاهی ممکن است وکیل حقوقی به دلیل کم‌کاری یا دانش پایین بر اساس تعهدات خود عمل نکند و پروسه حقوقی را با مشکل مواجه کند. در این صورت فرد می‌تواند به صورت قانونی از وکیل خود شکایت کند.
عناوین صفحه
شکایت از وکیل خود و تعهدات وکیل نسبت به موکل
وکالت در لغت به معنی واگذار کردن است. در حقوق، وکالت نوعی عقد است که به دنبال آن یکی از طرفین، طرف دیگر را به عنوان نماینده برای انجام اموری تعیین می‌کند. اما موضوع به این سادگی نیست. پس از انعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل نسبت به یکدیگر تعهداتی دارند. در صورتی که وکیل به تعهدات خود عمل نکند، موکل می‌تواند از او شکایت کند. تعهداتی که وکیل ملزم به انجام آن‌ها است عبارتند از:
- تعهدات به انجام موضوع وکالت: مهم‌ترین بخش تعهدات وکیل، انجام موضوع وکالت است. مطابق قانون، وکیل ملزم به پایبند بودن به موضوع وکالت است. در صورتی که وکیل به هر دلیل از انجام تعهدات خود باز بماند، موکل می‌تواند اقدام به شکایت از وکیل خود کند.
- تعهدات به حفظ اسرار زندگی موکل: مطابق قانون وکیل باید اسرار مربوط به حیثیت و شرافت موکل را که به موجب مورد وکالت از آن‌ها مطلع شده است، حفظ کند. در غیر این صورت موکل می‌تواند از وکیل خود شکایت کند.
- تعهد وکیل مبنی بر رعایت مصلحت موکل: وکیل موظف است در طول دوران وکالت مصلحت موکل را در نظر داشته باشد. هر عملی که خلاف این موضوع باشد خیانت به موکل محسوب می‌شود و می‌توان بابت آن از وکیل حقوقی شکایت کرد.
- تعهد وکیل مبنی بر بازگرداندن اموال، اسناد و حساب مربوط به موکل: ممکن است بر حسب وکالت اسناد، اموال و یا وجهی از طرف موکل به وکیل امانت داده شود. در صورت پایان قرارداد یا فسخ قرارداد وکیل باید این اموال را به موکل بازگرداند. در غیر صورت مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.
چه کارهای به عنوان تخلف وکیل شناخته می‌شوند؟
هر گونه تخطی از تعهدات ذکر شده از طرف وکیل به عنوان تخلف شناخته می‌شود. در ادامه رایج‌ترین تخلفاتی که ممکن است از وکلا سر بزند را معرفی می‌کنیم.
- عدم حضور در جلسه دادگاه بدون عذر موجه و تضییع حقوق موکل
- تبانی با طرف مقابل در مورد موضوع پرونده
- انجام وکالت بدون تمدید پروانه
- افشای اسرار مربوط به پرونده
- انتقال قرارداد حق الوکاله به دیگری
- ندادن رسید در قبال وحوه دریافتی از موکل
- عدم تحویل یک نسخه از وکالتنامه به موکل
همان‌طور که پیداست این تخلفات در یک درجه قرار ندارند. تخلفات وکلا بر حسب درجه و مجازاتشان در ۶ گروه دسته‌بندی می‌شوند. در صورت شکایت از وکیل خود توسط موکل مجازات‌هایی برای او در نظر گرفته می‌شود. این مجازات‌ها عبارتند از:
- اخطار کتبی
- توبیخ با درج در پرونده
- توبیخ با درج در روزنامه رسمی و مجله کانون وکلا
- تنزل درجه
- ممنوعیت فعالیت از سه ماه تا سه سال
- محرومیت دائم از شغل وکالت
مرجع رسیدگی به شکایت از وکیل خود
اگر موکل به دلیل تخلف وکیل قصد شکایت از او را داشته باشد، می‌تواند به کانون وکلایی که وکیل در آن عضو است مراجعه کند. شکایت در کانون وکلا می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد. پس از طرح شکایت موکل، موضوع شکایت به دادسرای انتظامی وکلا ارسال می‌شود و این مرجع به بررسی و پیگیری موضوع می‌پردازد. دادسرای انتظامی وکلا از سه وکیل پایه یک دادگستری که از طرف هیات مدیره کانون وکلا انتخاب می‌شوند و دو عضو علی‌البدل، تشکیل شده است.
پس از بررسی موضوع بر اساس شواهد و مدارک، دادسرای انتظامی وکلا رای خود را صادر می‌کند. در صورتی که وکیل یا موکل به رای صادره در مورد شکایت از وکیل خود اعتراض داشته باشند، می‌توانند از دادگاه عالی قضات تقاضای تجدید نظر کنند.
مراحل شکایت از وکیل خود در قانون
در صورتی که پس از بررسی، رفتار و عملکرد وکیل را مستوجب شکایت دانستید می‌توانید کانون وکلا و دادسرای انتظامی وکلا مراجعه و شکایت خود را مطرح کنید.
دادسرای انتظامی در وهله اول موجه یا بلاوجه بودن شکایت شما را بررسی می‌کند. در صورتی که شکایت بلاوجه تشخیص داده شود، قرار منع تعقیب وکیل صادر می‌شود و شکایت شما به طور کلی رد می‌شود. در غیر این صورت اتهامات و تخلفات وکیل بررسی و در نهایت کیفر خواست صادر خواهد شد. بعد از صدور کیفرخواست، پرونده برای رسیدگی و تعیین تکلیف به دادگاه انتظامی وکلا ارسال می‌شود.
اما صدور کیفرخواست به معنی محرز بودن تخلف و محکومیت قطعی وکیل نیست و فقط نشان‌دهنده امکان صحت شکایت از وکیل خود است. برای صدور رای قطعی جلسه دادگاه تشکیل می‌شود. در صورتی که دادگاه نیاز به حضور و توضیحات وکیل را الزامی بداند او را احضار می‌کند. در غیر این صورت بدون حضور وکیل رای را صادر می‌کند. همان‌طور که گفته شد این رای در دادگاه عالی قضات توسط شاکی و یا متشاکی قابل اعتراض است.
جمع بندی
بهترین راه برای پیگیری امور حقوقی مراجعه به وکیل است. اما ممکن است وکیل به تعهدات خود عمل نکند و در حین انجام وظیفه مرتکب خطا و تخلف شود. در این صورت موکل می‌تواند از وکیل حقوقی خود شکایت کند. تخلف وکیل ممکن است مربوط به کم‌کاری یا اشتباه در انجام موضوع وکالت، افشای اسرار موکل، عدم رعایت مصلحت موکل و یا خیانت در امانت باشد. در هر صورت موکل می‌تواند برای شکایت از وکیل حقوقی به کانون وکلای مربوطه و یا دادسرای انتظامی وکلا مراجعه و مورد شکایت خود را پیگیری کند.