جرم تهدید به معنی ایجاد رعب و وحشت و ترساندن از ضررهای جانی، مالی، آسیب به حیثیت و آبرو و… در آینده است. جرم تهدید معمولا به صورت لفظی اتفاق می‌افتد، اما گاهی ممکن است فردی با کنایه و نشانه دیگری را تهدید کند. در هر صورت این عمل کار بسیار ناشایستی است. تهدید کردن بخاطر حس ترس و وحشتی که ایجاد می‌کند، در روح و روان انسان‌ها تاثیر بسیار بدی دارد. از این رو قانون‌گذار موادی را برای مجازات تهدید در نظر گرفته است. بسته به نوع و شدت تهدید این مجازات‌ها ممکن است شامل حبس یا شلاق باشد. موضوع تهدید بسیار گسترده است. در ادامه این مطلب انواع آن، مجازات، راه‌های اثبات و... را بررسی میکنیم.
عناوین صفحه
تهدید چیست و جرم تهدید در قانون؟
تهدید در معنای لغوی به معنای ترساندن و هشدار دادن است. در عرف نیز وقتی صحبت از تهدید می‌شود، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد ترس و اضطراب است. در اصطلاحات حقوقی اما جرم تهدید به وادار کردن فردی به ارتکاب جرم یا گرفتن مال و یا ترساندن شخص از آسیب جانی، مالی و حیثیتی تلقی می‌شود. در قانون این موضوع تعریف مشخصی ندارد و صرفا به تدوین مواد قانونی و ذکر موادی حصری اکتفا شده است.
هرچند در این مطلب سعی میکنیم تهدید و جرم تهدید را کامل توضیح دهیم، اما مراجعه به یک وکیل کیفری و گرفتن مشاوره رایگان می‌تواند اطلاعات بهتری نسبت به موقعیت فعلی شما در اختیارتان قرار دهد. پس قبل از هر کاری می‌توانید روی مشاوره حقوقی رایگان کیا وکیل حساب کنید و با دید بهتر به مشکل پیش آمده بپردازید.
تهدید یکی از عناوین مجرمانه علیه نفس است و جنبه معنوی دارد. درواقع تهدید به عنوان مقدمه سایر جرایم در نظر گرفته می‌شود. این جرم ممکن است به شکل‌ها و دلایل مختلف صورت بگیرد. بنابراین لازم است با انواع تهدید آشنا شوید.
انواع تهدید
تهدید کردن انواع مختلفی دارد که برای هر کدام از آن‌ها مجازات تهدید در نظر گرفته شده است:
- تهدید نفسانی: ترساندن فرد از وارد کردن آسیب بدنی به او و یا اطرافیان و خانواده وی، مانند تهدید به قتل.
- تهدید حیثیتی: ترساندن فرد از بردن آبروی او با اعمالی مانند افشای رازهای وی یا انتشار تصاویر خصوصی که معمولا این جرم با اخاذی همراه است.
- تهدید مالی: ترساندن فرد از تخریب و از بین بردن اموال و منافع شخصی.
عناصر جرم تهدید
برای این که فعل به عنوان جرم تهدید شناخته شود و مجازات تهدید تعیین شود باید سه شرط اصلی و قانونی داشته باشد:
- عنصر قانونی: هر عملی باید طبق قانون جرم‌انگاری شده باشد. با توجه به ماده 699 تعزیرات مصوب سال 1375 تهدید جرم‌انگاری شده است.
- عنصر مادی: تهدید با وقوع فعل مثبت انجام گیرد. اعمالی مثل گفتار، نوشتار ترساننده و هشداردهنده و حتی رفتارهایی که موجب ترساندن فرد شود، تهدید محسوب می‌شوند.
- عنصر معنوی یا ارادی: تهدید باید با سوء نیت و آگاهانه انجام شود. ممکن است فردی بدون قصد و نیت و به دلیل عدم آگاهی از معنی یک لفظ، آن را بازگو کند. چنین عملی تهدید محسوب نمی‌شود.
مجازات جرم تهدید
برای تحقق جرم و مجازات تهدید لازم است که به شرایط خاص مجرم و تهدیدشونده، نوع تهدید و زمان و مکان آن و همچنین اثری که تهدید برای شخص دارد، توجه شود. زیرا نقص هر کدام از موارد ذکر شده می‌تواند عمل شخص را از حالت کیفری خارج کند. در قانون مجازات اسلامی به‌خاطر ضربات روحی وارده و آزار رسانی به فرد مجازات‌های مختلفی برای انواع تهدید درنظر گرفته شده است.
براساس ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی: «هر گاه شخصی فرد یا افراد دیگر را به زور و تهدید مجبور به تنظیم سند و نوشته و یا مهر و امضای برگه و یا رسیدی نماید، حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق در انتظار وی خواهد بود.» مطابق این ماده از قانون که بیان‌کننده تهدید همراه با اجبار است، عمل انجام شده در صورتی مشمول این ماده می‌شود که حتما نتیجه‌ای در پی داشته باشد؛ مانند گرفتن سند یا رسید و دست نوشته. بنابراین اگر گرفتن سند، رسید یا دست نوشته اتفاق نیفتد، رفتار مرتکب شده، مشمول ماده 669 قانون مجازات اسلامی خواهد بود.
مطابق با ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی: «تهدید به قتل به هر شکل و یا هر گونه ضرر جسمانی و نفسانی، مالی و حیثیتی و افشای سر و موضوعات خصوصی نسبت به فرد یا اعضای خانواده و اطرافیان او، مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال در پی خواهد داشت.» در مورد این ماده برخلاف ماده 668، وقوع جرم وابسته به حصول نتیجه و اعمال تهدید نسبت به فرد نیست و جرم تعیین شده در این ماده از قانون، جرم مطلق به شمار می‌رود و مشمول مجازات تهدید خواهد بود.
راه‌های اثبات جرم تهدید
اگر تهدید به‌صورت شفاهی و بحث و گفتگو باشد، برای اثبات این جرم شهادت شهود می‌تواند کافی باشد یا اینکه خود تهدیدکننده در محضر قاضی نسبت به جرم مرتکب شده اقرار و اعتراف کند. در نهایت قاضی می‌تواند با استفاده از تحقیقات محلی، گزارشات ضابطین دادگستری، فیلم دوربین و مواردی از این قبیل نسبت به اعلام جرم اقدام کند. در حالت دیگر چنانچه تهدید به‌صورت کتبی و از طریق ارسال پیام کوتاه و یا نامه و ایمیل صورت بگیرد، اثبات جرم از طریق بررسی فنی کارشناس به راحتی انجام می‌شود و دیگر به حضور شهود نیازی ندارد.
لازم است خاطر نشان کنیم که تهدید باید به‌صورت صریح و واضح باشد و به ایجاد ترس و اضطراب منجر شود. ضمن اینکه تهدید باید به گوش تهدیدشونده برسد و اگر در غیاب تهدیدشونده باشد، جرمی به وقوع نپیوسته و برای آن مجازات تهدید درنظر گرفته نمی‌شود.
سخن پایانی
تهدید کردن و ترساندن فرد از ضررهای مالی، جانی و حیثیتی برای همه ناخوشایند است و موجب آزارهای روحی می‌شود. از این رو قانون‌گذار موادی برای این عمل در نظر گرفته است. فرقی ندارد تهدید کلامی، نوشتاری و یا حتی عملی باشد، در هر صورت جرم محسوب می‌شود و شامل مجازات خواهد بود. مجازات تهدید بسته به نوع تهدید، شدت و شیوه انجام آن، از حبس تا ضربه شلاق متفاوت است. برای اثبات تحقق جرم تهدید و مجازات آن باید شهود و مدارک مستند موجود باشد تا قانون‌گذار تصمیم به مجازات تهدیدکننده گیرد.